لوله پلی پروپیلن

لوله پلی پروپیلن (موسوم به لوله های سبز):

با سپری شدن سالیان متمادی از تولید و مصرف لوله های فلزی، کارشناسان به دنبال راه حلی برای غلبه بر معایب لوله های فلزی از جمله پوسیدگی بوده اند. با حضور پلیمر در تکنولوژی صنعتی، مهندسین پلیمر، پلی پروپیلن را بعنوان ماده اولیه در تولید لوله های پلیمری انتخاب کرده اند که مزایا و محدودیتهای آنها پس از یک دوره مصرف چند ساله مشخص شده و در ذیل بخشی از آنها ذکر می گردد.

مزایای لوله پلی پروپیلن :

۱- عدم پوسیدگی از داخل و خارج : لوله های پلی پروپیلن (لوله های سبز)، با قرار گیری در معرض رطوبت و مواد خورنده ای همچون گچ، آهک و دیگر مصالح ساختمانی دچار پوسیدگی و خوردگی نمی شوند.

۲- وزن کم : وزن لوله های پلی پروپیلن (لوله های سبز) با توجه به پلیمری بودن جنس آنها، بسیار کمتر از لوله های فلزی بوده و به همین دلیل حمل و نقل و عملیات لوله کشی با این لوله ها، راحت تر از لوله های فلزی است.

٣- کاهش ضریب هدایت حرارتی پلیمر نسبت به فلز: مواد پلیمری ضریب هدایت حرارتی کمتری نسبت به لوله های فلزی دارند. بنابراین، هنگامیکه در انتقال انرژی از این لوله ها استفاده می شود، انرژی کمتری هدر می رود.

۴- کاهش افت فشار نسبت به لوله های فلزی : سطح داخلی لوله های پلی پروپیلن (لوله های سبز) صیقلی بوده و زبری کمتری در مقایسه با لوله های فلزی دارند. بنابراین اصطکاک کمتر شده و در نتیجه افت فشار کمتری خواهیم داشت.

۵- رسوب ناپذیری نسبی: به دلیل کمتر بودن زبری سطح داخل لوله های پلی پروپیلن لوله های سبز) نسبت به لوله های فلزی، رسوب تشکیل شده توسط جریان آب در این لوله ها، کمتر از لوله های فلزی است و همین امر باعث می شود تا جریان یکنواختی در طی سالهای متمادی داشته باشیم.

۶- نصب سریع و آسان : وزن کم و خط نشان در لوله ها و زوایای مختلف اتصالات، نصب این لوله ها را سریع و آسان می کند.

۷- اقتصادی بودن نسبی : با توجه به مزایای لوله های پلی پروپیلن و همچنین عمر زیاد آنها نسبت به لوله های فلزی (۵۰ سال در صورت تولید استاندارد و اجرای صحیح )، این لوله ها اقتصادی تر از لوله های فلزی هستند.

محدودیت های لوله پلی پروپیلن :

با وجود مزایای نسبی لوله پلی پروپیلن در مقایسه با لوله های فلزی، لوله های پلی پروپیلن (لوله های سبز) به دلیل ساختار فیزیکی و شیمیایی دارای محدودیت هایی هستند که با آگاهی از این محدودیت ها و رعایت آن، می توان به حداکثر عمر مفید دست پیدا کرد. مهم ترین محدودیت های لوله های پلی پروپیلن عبارت است از :

۱- میزان تحمل دمای کم : لوله های پلی پروپیلن ( لوله های سبز) توان تحمل حرارت مداوم ۶۵درجه سانتیگراد با فشار ۲۰bar برای عمر مفید ۵۰ سال را دارند. بنابر این، این لوله ها فقط جهت لوله کشی آبگرم و آبسرد مصرفی مورد استفاده قرار می گیرند و طبق مقررات ملی ساختمان، برای لوله کشی سیستمهای گرمایشی (دمای ۹۰ درجه سانتیگراد) مجاز به استفاده از آنها نمی باشیم.

۲- عدم شکل پذیری : به علت ساختمان مولکولی خاصی که این لوله ها دارند، نیرویی که جهت تغییر شکل به آنها وارد می شود، در آنها به صورت تنش ذخیره شده و در اثر افزایش ناگهانی فشار، احتمال ترکیدگی وجود دارد.

٣- امکان تخریب شدن پلیمر در معرض نور مستقیم ، حتی در صورت تولید استاندارد : لوله های پلی پروپیلن در برابر شرایط محیطی نظیر نور مستقیم خورشید و اشعه ماوراء بنفش (UV)، مقاومت نداشته و تخریب می شوند. بنابراین در مرحله تولید، حمل و نقل، نگهداری و بهره برداری، نباید این لوله ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند.

۴- ضریب انبساط طولی زیاد : ضریب انبساط طولی لوله های پلی پروپیلن ( لوله های سبز در مقایسه با ضریب انبساط طولی لوله های فلزی بیشتر است. لذا برای لوله کشی در مسیر های مستقیم با طول زیاد، لازم است از وسایل کنترل انبساط از قبیل بست لوله و … استفاده نمود.

۵- امکان عبور نور و مشکلات بهداشتی : اغلب شنیده می شود بسیاری از افرادی که از لوله های پلی پروپیلن استفاده می کنند پس از مدتی، از طعم و بوی آب مصرفی شکایت دارند. این طعم و بو، ناشی از جلبک هایی است که در اثر عبور نور از این لوله ها در سطح داخلی آنها بوجود می آیند. البته در صورت تولید استاندارد لوله و اجرای صحیح لوله کشی و در نهایت عدم عبور نور، این مشکل بوجود نخواهد آمد.

۶- نفوذ اکسیژن : بر خلاف فلزات که دارای ساختمانی فشرده و غیر قابل نفوذ در مقابل گازها هستند، مواد پلیمری مانند پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی بوتیلن و PEX تک لایه، سد خوبی در برابر عبور اکسیژن نمی باشند. نفوذ اکسیژن به داخل لوله سبب تشدید خوردگی در اجزای سیستمهای تاسیساتی می شود که در این صورت سرعت پوسیدگی در پمپ ها، شیر آلات، مخازن فلزی و منبع تولید آب گرم که به چنین لوله هایی متصل هستند، زیاد خواهد بود. در نمودار زیر، محور افقی معرف افزایش دما و محور عمودی معرف افزایش اکسیژن عبور یافته از سطح لوله می باشد. همانگونه که مشاهده می شود، در بین لوله های پلیمری، لوله پلی پروپیلن بیشترین مقدار اکسیژن عبور یافته را به خود اختصاص داده است .